آزمایش اسپرموگرام (قدرت باروری، کیفیت و راه های تقویت)

آزمایش اسپرموگرام چیست؟ بررسی کیفیت قدرت باروری اسپرم و راه های تقویت آن

آزمایش اسپرموگرام (به انگلیسی Spermogram)، آزمایشی است که برای بررسی ویژگی های خاصی از مایع منی مردان که در بارداری یا وازکتومی به کار می رود. این روش برای کمک به ارزیابی باروری مردان انجام می شود، چه برای کسانی که به دنبال بارداری هستند یا موفقیت وازکتومی را می سنجند.

اسپرموگرام یعنی چی؟!

این آزمایش با نام سیمنوگرام (به انگلیسی Semenogram) نیز شناخته می شود که به معنای آزمایشی است که ویژگی های مدنظر علم پزشکی از اسپرم را به ما نشان می دهد.

در آزمایش اسپرموگرام چه فاکتورهایی مورد بررسی قرار می گیرد؟

فاکتورهای مورد بررسی در آزمایش اسپرم به شرح زیر است:

• سطح pH: اینکه مایع منی بیش از حد اسیدی نباشد. این مورد می تواند بر سلامت اسپرم تأثیر بگذارد.
• حجم منی: مقدار منی در نمونه (به میلی متر)
  • حجم نرمال از 1.5 تا 5.0 میلی لیتر در هر انزال متغیر است.
• غلظت اسپرم: تعداد اسپرم در هر میلی متر منی.
  • طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO)، غلظت طبیعی اسپرم بین 15 تا 259 میلیون اسپرم در میلی لیتر است.
• مورفولوژی اسپرم: اندازه و شکل اسپرم.
• تحرک اسپرم: توانایی اسپرم برای شنا کردن به سمت تخمک.
• زمان مایع شدن: چقدر طول می کشد که مایع منی از یک ماده چسبنده به مایع تبدیل می شود.
• حیات: درصد اسپرم زنده در نمونه.
• گلبول های سفید: نشانه عفونت یا التهاب است.

اسپرموگرام برای وازکتومی

همچنین در تجزیه و تحلیل مایع منی بعد از وازکتومی بررسیمی شود که آیا مایع منی حاوی اسپرم است یا خیر. این نتایج دو حالت دارد:

• نتایج طبیعی بدون اسپرم هستند یا تعداد بسیار کمی اسپرم غیر متحرک را نشان می دهد.
• نتایج غیرعادی شامل اسپرم متحرک یا تعداد زیاد اسپرم غیر متحرک است.

اسپرم از چی تشکیل شده؟

اسپرم معمولاً از دو ناحیه مورفولوژیکی و عملکردی متمایز تشکیل شده است، که توسط یک غشای پلاسمایی محصور شده اند:

دم اسپرم (Sperm tail): که اسپرم را به سمت تخمک می راند و به آن کمک می کند تا از طریق پوشش تخمک گذر کند.

سر اسپرم (Sperm Head): که حاوی یک هسته هاپلوئید متراکم است.

اسپرم تا چند روز زنده می ماند؟

اسپرمی که به رحم می رسد می تواند تقریباً سه تا پنج روز زنده بماند. با این حال، هنگامی که از بدن خارج می شوند، اکثر اسپرم ها معمولاً در عرض 30 دقیقه پس از تماس با هوا یا قرار گرفتن روی پوست یا سطوح خشک می میرند.

تفسیر جواب آزمایش اسپرموگرام – جواب آزمایش را چطوری بخونیم؟!

با دانستن مقدار نرمال هر فاکتور درج شده در برگه نتایج آزمایش، می توانید متوجه شوید که نتیجه شما بیش از حد مجاز یا زیر مقدار نرمال تعیین شده است.

حجم اسپرم (Volume Of Ejaculated Semen): برای شانس بالای باروری، حجم مایع منی برای نتایج طبیعی باید بیشتر از ۲ میلی لیتر باشد. حجم کم منی می تواند نشان دهنده تعداد کم اسپرم برای بارور کردن تخمک باشد. افزایش حجم بخش مایع نیز می تواند نشاندهنده درصد زیاد اسپرم رقیق شده باشد.

سطح pH اسپرم (pH Level Of Sperm): سطح pH طبیعی باید بین 7.2 تا 7.8 pH باشد. اگر نتیجه آزمایش شما سطح pH بالاتر از 8 را نشان دهد، به این معنی است که شما احتمالا عفونت دارید. با این حال، سطح pH مایع منی کمتر از 7 نشان دهنده انسداد مجاری انزالی مرد است.

تحرک اسپرم (Spermatozoa Motility): بیش از 50 درصد از اسپرم ها باید یک ساعت پس از انزال برای یک نتیجه معمولی حرکت کنند. از آنجایی که اسپرم باید برای بارور کردن تخمک حرکت کند، حرکت یا تحرک اسپرم برای باروری بسیار مهم است. اسپرمی که به سرعت و به جلو حرکت می کند سالم در نظر گرفته می شود.

تعداد و تراکم اسپرم (Sperm Count and Density): در بخش تحرک گزارش تجزیه و تحلیل اسپرم، عبارت “تعداد اسپرم” (Sperm Count) یا “تراکم اسپرم” (Sperm Density) وجود دارد. این نشان دهنده تعداد کل اسپرم های موجود در مایع منی شماست. به طور کلی، اگر تراکم اسپرم شما از 15 میلیون تا بیش از 200 میلیون اسپرم در هر میلی‌لیتر منی باشد، در نظر گرفته می‌شود که تعداد اسپرم خوبی دارید.

شکل و اندازه اسپرم (Sperm Morphology):

مورفولوژی اسپرم نشان دهنده اندازه و شکل اسپرم است که وقتی معیوب باشد بر لقاح تاثیر می گذارد و لقاح با تخمک زن را دشوارتر می کند. یک اسپرم باید سر بیضی شکل و دم کشیده داشته باشد. با این حال، هنگامی که اسپرم دم خمیده، سر اضافی و تغییرات دیگری دارد، به این معنی است که اسپرم پتانسیل باروری ندارد. به طور معمول، اگر نمونه اسپرم 10 تا 12 درصد اسپرم طبیعی باشد، گفته می شود که اسپرم شما دارای پتانسیل باروری است.

در هر صورت مشورت با پزشک جزو مواردی است که قبل از هرگونه تصمیم گیری یا اقدام خود سرانه باید در نظر داشته باشید.

آزمایش اسپرموگرام چگونه است؟ (روش انجام تست)

در پروسه این آزمایش، به بیماران اجازه داده می شود تا به یک اتاق خصوصی رفته و با دستورالعمل هایی که در مورد نحوه جمع آوری نمونه مایع منی از طریق خودارضایی داده می شود، فرایند نمونه گیری انجام می شود.

بیماران ممکن است بتوانند با استفاده از کاندوم مخصوصی که می تواند منی را در حین رابطه جنسی جمع آوری کند، نمونه ای را در خانه دریافت کنند. که در این مورد، نمونه باید به سرعت نمونه را به ازمایشگاه برسانند.

آیا می توانم در خانه آزمایش بدهم؟

همانطور که گفته شد می تواند با تهیه ظرف مناسب از آزمایشگاه یا کاندوم های مخصوص در خانه نمونه برداری کرده و به سرعت به آزمایشگاه برسانید.

در بسیاری از کشور ها، چندین گزینه برای آزمایش اسپرم در خانه در دسترس است، از جمله خودآزمایی و آزمایش های خود جمع آوری:

کیت خودآزمایی اسپرم: این کیت به شما این امکان را می دهد که نمونه مایع منی را در خانه جمع آوری و هم آزمایش کنید. این آزمایش ها معمولاً تعداد اسپرم و تحرک اسپرم را اندازه گیری می کنند و معمولاً هیچ ارزیابی دیگری از منی یا اسپرم ارائه نمی دهند.

آزمایش‌های خود جمع‌آوری: موارد لازم را برای جمع‌آوری نمونه منی در خانه برای شما ارسال میشود و شما پس از نمونه گیری، منی را برای انجام تجزیه و تحلیل بیشتر به آزمایشگاه می فرستید. این تست‌ها طیف وسیع‌تری از اندازه‌گیری‌ها را نسبت به خودآزمایی‌های خانگی ارائه می‌کنند. با این حال، آزمایش‌های خود جمع‌آوری ممکن است تعداد اندازه‌گیری‌های یکسانی را با آزمایش حضوری ارائه نکنند.

آمادگی لازم قبل از آزمایش اسپرموگرام

برای داشتن تعداد کافی اسپرم، 2 تا 3 روز قبل از آزمایش هیچ گونه فعالیت جنسی که باعث انزال می شود، انجام ندهید. با این حال، این زمان نباید بیشتر از 5 روز باشد،چرا که پس از آن کیفیت اسپرم می تواند کاهش یابد.

بهترین زمان آزمایش اسپرم

همانطور که پیش تز گفته شد، تجزیه و تحلیل مایع منی پس از 3-5 روز پرهیز جنسی انجام می شود. این فاصله زمانی برای به دست آوردن اطلاعات دقیق در مورد مایع منی حیاتی است. اگر پرهیز بیش از 5 روز باشد، تعداد اسپرم ها افزایش می یابد، اما تحرک و سرزندگی کاهش می یابد و خطر آسیب DNA افزایش می یابد.

هزینه آزمایش اسپرموگرام

هزینه این آزمایش بسته به آزمایشگاه های مختلف متغیر است. بنابراین بهتر از پس از انتخاب چند آزمایشگاه معتبر و مورد اطمینان از همه ی آنها استعلام قیمت تلفنی داشته باشید.

راه های تقویت اسپرم برای بارداری

برای تقویت اسپرم مردان و افزایش باروری آقایانی که با همسرشان برای بارداری و بچه دار شدن تلاش می کنند، بهترین راه حل در یک کلمه “زندگی سالم” است! رعایت مواردی زیر می تواند در بلند مدت تاثیر شگرفی داشته باشد.

• خواب کافی
• نوشیدن مقدار کافی آب در طول روز
• ترک خودارضایی
• عدم استفاده از نوشیدنی های الکلی
• ترک سیگار و دخانیات
• پوشیدن لباس زیر آزاد برای جلوگیری از فشار بر روی بیضه های مردان
• خنک نگه داشتن ناحیه تناسلی
• ورزش کردن
• مصرف ویتامین سی (C) کافی
• کاهش استرس
• تناسب وزن
• استفاده از تقویت کننده های جنسی طبیعی که در مقالات راهکارهای طبیعی تقویت قوای جنسی مردان و درمان های طبیعی زود انزالی مطرح شده می توانند کمک کننده باشند.

برای تقویت اسپرم چه بخوریم؟ ۱۰ غذا برای افزایش حجم و تعداد

۱- تخم شنبلیله:

برخی از مطالعات نشان داده‌اند که شنبلیله می‌توانند تعداد اسپرم و همچنین سطح تستوسترون را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. استفاده از عصاره شنبلیله در رژیم غذایی می تواند کیفیت اسپرم مردان را افزایش دهد. برای اینکار میتوانید با استفاده از پودر تخم شنبلیله در غذا، یا خیس کردن آن در آب یا شیر برای قابل جویدن و هضم شدن، آن را استفاده کنید.

۲-غذاهای غنی از زینک (روی):

Zinc یا روی، در گوشت قرمز و مرغ به وفور یافت می شود. سایر منابع خوب روی، لوبیا، آجیل، خرچنگ، غلات کامل، غلات صبحانه و محصولات لبنی هستند. در ادامه بهترین منبع زینک رو به شما میگیم!

۳-شکلات تلخ:

شکلات تلخ سرشار از اسید آمینه ای به نام ال آرژنین (L-Arginine HCl) است، که ثابت شده، به تعداد و حجم بیشتر اسپرم کمک می کند. مصرف در مقادیر محدود می تواند تعداد اسپرم را تا حدی بهبود بخشد.

۴-موز:

موز انتخاب واضحی برای افزایش تولید اسپرم است. این میوه سرشار از ویتامین های B1 و C و منیزیم است که باعث افزایش اسپرم و کمک به تولید اسپرم می شود. موز همچنین دارای آنزیم کمیاب به نام بروملین است که به افزایش تعداد و افزایش اسپرم کمک می کند.

۵-صدف:

دلیلی وجود دارد که صدف ها به عنوان داروی مقوی و محرک جنسی شناخته می شوند! بهترین منبع زینک همینه! صدف بیشترین میزان روی نسبت به حجم را در بین تمامی غذاها دارد. غذاهای حاوی روی ممکن است با افزایش حجم مایع منی و تحرک اسپرم به باروری مردان کمک کند.

۶-گردو:

طبق یک مطالعه آمریکایی، گردو به دلیل محتوای بالای امگا 3، آنتی اکسیدان ها و مواد معدنی برای باروری مردان عالی است. گردوهای مفید برای اسپرم بهترین رژیم غذایی برای داشتن اسپرم سالم است.

۷-مارچوبه:

مارچوبه از سبزیجاتی است که سرشار از ویتامین C است و اثرات مثبتی بر اسپرم دارد. با رادیکال های آزاد مبارزه می کند و همچنین از سلول های بیضه محافظت می کند و راه را برای تعداد بهتر اسپرم، افزایش تحرک و کیفیت اسپرم هموار می کند.

۸-ریشه ماکا:

در حالی که همه انواع ماکا می توانند تأثیر مثبتی بر باروری مردان داشته باشند، ماکای سیاه قوی ترین آن محسوب می شود. سرشار از اسیدهای آمینه، آنتی اکسیدان ها و سایر مواد مغذی است که می تواند به رشد سالم اسپرم و افزایش میل جنسی کمک کند.

۹-ماهی:

فواید مرتبط با ماهی برای سلامت اسپرم احتمالاً به دلیل غلظت بالای اسیدهای چرب امگا 3 است. اما نقش ماهی در سلامت اسپرم به طور کلی نامشخص است. ماهی می توان جایگزین موقت مناسبی برای گوشت باشد.

۱۰-انار:

انار منبع غنی از آنتی اکسیدان ها، به ویژه پلی فنول ها است که نشان داده شده است که از اسپرم در برابر آسیب اکسیداتیو محافظت می کند. بر اساس مطالعه ای که در سال 2014 بر روی 70 مرد در PLOSOne منتشر شد، خواص آنتی اکسیدانی انار می تواند کیفیت اسپرم را بهبود بخشد و همچنین برای تحریک رحم نیز پیشنهاد شده است.

• خارخاسک
• جنسینگ آمریکایی
• خرنوب
• ریشه ماکا
• تخم شنبلیله

شما می توانید پودر، دمنوش یا عرق گیاهان فوق را استفاده کرده و در بلند مدت نتیجه ی آن را خواهید دید.